Straż miejska w walce o czyste powietrze
W 2018 roku katowiccy strażnicy miejscy przeprowadzili 4429 interwencji dotyczących spalania odpadów na terenach nieruchomości. W związku z zachodzeniem podejrzenia, iż duże zadymienie i nieprzyjemny zapach może wynikać ze spalania odpadów strażnicy sporządzili 1757 protokołów kontroli palenisk.
Niezależnie od powyższych działań związanych z fizycznym wejściem na teren nieruchomości, z inicjatywy Prezydenta Miasta Katowice w okresie od 23 stycznia do 19 lutego 2018 roku oraz od 9 października do 21 grudnia 2018 roku (łącznie 28 dni, z wyłączeniem okresu trwania Szczytu Klimatycznego COP24, ze względu na zakaz lotów dronami) katowiccy strażnicy miejscy wspólnie z pracownikami firmy FlyTronic przeprowadzili monitoring powietrza na obszarze Katowic z użyciem dronów z głowicą pomiarową. Kontrolą objęto dzielnice Katowic: Giszowiec, Janów-Nikiszowiec, Kostuchna, Piotrowice – Ochojec, Zarzecze, Podlesie, Ligota- Panewniki oraz Dąbrówka Mała. Na podstawie wstępnego monitoringu z powietrza poddano dalszym czynnościom kontrolnym łącznie około 1000 budynków. Spośród nich wytypowano do szczegółowej kontroli około 200 budynków.
W wyniku podjętych działań strażnicy ujawnili łącznie 150 wykroczeń związanych ze spalaniem odpadów, z czego nałożyli 97 mandatów karnych, wobec 51 osób zastosowano środek oddziaływania wychowawczego, a w 2 przypadkach wystąpiono z wnioskiem o ukaranie do sądu. Struktura zastosowanych sankcji przedstawia się następująco:
- 95 przypadkach sprawców wykroczeń ukarano grzywną w drodze mandatu karnego, wobec 51 osób zastosowano środek oddziaływania wychowawczego
w miejscu kontroli, bezpośrednio po zakończonych czynnościach kontrolnych, - w trakcie 29 kontroli strażnicy pobrali reprezentatywne próbki popiołu pobranego bezpośrednio z palenisk do analizy. W 4 przypadkach wyniki badań analitycznych potwierdziły spalanie odpadów, w związku z powyższym kolejnych 2 sprawców wykroczeń ukarano mandatami karnymi, a w 2 przypadkach wystąpiono z wnioskiem o ukaranie do sądu.
Ponadto, katowicka Straż Miejska egzekwując przepisy prawa miejscowego w tym zapisy tzw. Uchwały Antysmogowej dla województwa śląskiego, zabraniającej między innymi spalania biomasy o wilgotności powyżej 20% (w tym pozostałości roślinnych). W tym zakresie strażnicy nałożyli 9 grzywien w drodze mandatu karnego, a w 3 przypadkach zastosowali środki oddziaływania wychowawczego.
W przypadkach niepotwierdzenia przez strażników naruszenia prawa, w wyniku prowadzonych kontroli ustalono, że przyczyną uciążliwego zadymienia jest jakość spalanego dozwolonego materiału opałowego, głównie wilgotnego węgla, a także niewłaściwa obsługa i wykorzystanie starych pieców grzewczych tzw. „kopciuchów”. Każdorazowo w trakcie kontroli strażnicy przekazywali właścicielom nieruchomości informacje dotyczące ograniczenia tzw. niskiej emisji poprzez uzyskanie dotacji celowej na zmianę systemu ogrzewania oraz zainstalowania odnawialnych źródeł energii, a także obowiązku wymiany starego pieca grzewczego tzw. „kopciucha” na nowy klasy 5.
W ramach współpracy z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Katowicach . Straż Miejska przeprowadziła wspólne 6 kontroli, u losowo wybranych podopiecznych, którym miasto Katowice udzieliło docelowej pomocy finansowej poprzez zakup dozwolonego opału, nie stwierdzając nieprawidłowości. Jednocześnie, w 2018 roku Zespół Prewencji i Profilaktyki Społecznej Straży Miejskiej w Katowicach przeprowadził szkolenia dla 80 pracowników Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Katowicach, z zakresu kontroli spalania odpadów oraz rozpoznania zabronionych paliw w Uchwale Antysmogowej. Powyższe działania umożliwiły samodzielne działania kontrolne pracowników MOPS w ramach weryfikacji warunków i zasad pomocy udzielanych dla ich podopiecznych.
W związku z ujawnieniem przez strażników złych warunków bytowych dwóch rodzin, u których stwierdzono spalanie odpadów, tut. Straż Miejska wystąpiła o objęcie ww. pomocą MOPS-u, w celu zakupu dozwolonego opału.
W grudniu 2018 r. związku z montażem pierwszej partii sytemu czujników powietrza AWAIR w wybranych lokalizacjach na terenie Katowic, w tut. Straży Miejskiej wprowadzono systematyczną, codzienną kontrolę wyników stanu powietrza.
W przypadku przekroczenia stanu/wskazania największego stężenia powyżej normy, na dany obszar Katowic niezwłocznie kierowane są patrole, w celu przeprowadzenia kontroli. W ramach powyższych działań ujawniono 3 przypadki spalania odpadów.
W porównaniu do lat ubiegłych pomimo zintensyfikowania działań kontrolnych z użyciem innowacyjnych technik i sprzętu można zauważyć tendencje spadkową w zakresie spalania odpadów. W latach 2009-2014 wykrywalność tego rodzaju wykroczeń oscylowała na poziomie 16-10%, natomiast od 2015 roku do chwili obecnej procent osób spalających odpady wynosi około 5% i wciąż ulega zmniejszeniu.
